Kalça veya diz protez ameliyatından
sonra kan pıhtılarının önlenmesi
Bu kitapçık, bir kalça veya diz protez ameliyatından sonra ELIQUIS® (apiksaban) reçete edilmiş olan hastalar için hazırlanmış bilgileri içerir
Hasta bilgilendirme broşüründe verilen bilgileri dikkatlice okuyun
DAHA FAZLA BİLGİYİ ŞU ADRESTE BULABİLİRSİNİZ:
www.1177.se
www.eliquispatient.se
Bu kitapçığı, bir kalça veya diz protez ameliyatından sonra kan pıhtılarını önlemek üzere doktorunuz Eliquis® ilacını reçete ettiği için aldınız.
Eliquis®, kan pıhtılarının oluşmasını önleyerek iyileşmenizde önemli bir rol oynayacaktır. Bu kitapçık ilacın nasıl etki gösterdiğini açıklamakta ve bu dönemde size yardımcı olacak bazı araçlar sunmaktadır. Ayrıca ilaç paketinde yer alan bilgilendirme broşürünü de okumalısınız. Bu bilgileri www.fass.se adresinde de bulabilirsiniz. Ayrıca www.eliquispatient.se adresinde Eliquis® ile tedaviniz, pratik tavsiyeler ve bilgi materyalleri hakkında daha fazla bilgi de edinebilirsiniz.
1. Kan pıhtısı (trombus) 2. Damar
VENÖZ TROMBOEMBOLİZM NEDİR?
“Venöz” kelimesi, toplar damarlarla (kanı kalbe geri taşıyan kan damarları) ilgili anlamına gelen bir sıfattır. Vücutta kan taşıyan bir kan damarı, kan pıhtısı nedeniyle tıkandığında trombus oluşur. Bir kan pıhtısı serbest kalabilir ve kan akışını takip ederek vücudun başka bir yerinde daha dar bir kan damarını tıkarsa buna emboli denir.
Derin ven trombozu (DVT), baldırlardaki ve uyluklardaki kasların içerisinden geçen ve bacakların derin damarlarında oluşan bir kan pıhtısıdır.
Derin ven trombozu damardaki kan akışını tamamen veya kısmen engelleyebilir ve baldırda ağrı, hassasiyet ve şişme gibi belirtilere neden olabilir. Bazen baldırda ısı artışı ve kızarıklık olur, diğer durumlarda hiçbir belirti görülmez ve pulmoner emboli (akciğerde kan pıhtısı) gibi bir komplikasyon oluşana kadar DVT tanısı konulmaz.
Bacakta kan pıhtısının yaygın belirtileri:
Baldırın şişmesi ve ısınması, bazen de kırmızılaşması veya renginin değişmesi
Bacakta ağırlık hissi
Özellikle yürürken ve baldır kası kullanılırken bacak ağrısı
Sıkıldığında baldırın hassaslaşması ve sıkı hale gelmesi
Bacaktaki yüzeysel kan damarlarının daha görünür ve hassas duruma gelmesi
Hafif ateş
Kan pıhtınız için tedavi almanız önemlidir, aksi takdirde pıhtı yerinden oynayıp akciğerlere taşınabilir ve bu da nefes almada zorluğa yol açabilir.
Pulmoner embolide, kan pıhtısının bir kısmı derin ven trombozundan kopar ve akciğerlerdeki daha dar damarlara taşınır ve orada sıkışır. Bu, akciğerin bir kısmına kan akışının engellenmesine neden olur. Pulmoner emboli belirtileri arasında göğüs ağrısı, solunum güçlüğü, öksürük veya nefes alırken göğsün yan tarafında meydana gelen bıçak gibi saplanan sancı yer alır. Bu tür belirtiler yaşarsanız, derhal bir sağlık uzmanı ile iletişime geçmelisiniz.
Venöz tromboembolizm (VTE), hem derin ven trombozunu hem de pulmoner emboliyi kapsayan bir terimdir.
Bacaklardaki veya pelvisteki damarlarda oluşan kan pıhtıları bulundukları yerden ayrılabilir ve kanla taşınarak sonrasında akciğerlerde sıkışabilirler. Nefes alma sırasında ani solunum güçlüğü, öksürük veya göğsünüzün yan tarafında bıçak gibi saplanan acı, kan pıhtısının kanınızla birlikte akciğerlere gittiğine ve burada sıkıştığına işaret edebilir.
VENÖZ TROMBOEMBOLİZMİN SEBEBİ NEDİR?
Kan pıhtılaşması kanamayı durduran doğal bir süreçtir. Bacak kaslarının hareketi, kanı derin bacak damarlarından kalbe geri itmeye yardımcı olur, böylece normal bir kan akışı sağlanır. Kan damarlardan daha yavaş akmaya başlarsa, pıhtılaşabilir ve kan pıhtıları oluşturabilir. Bu, ameliyat sırasında ve sonrasında olduğu gibi hareket kabiliyetinin azaldığı dönemlerde daha sık meydana gelir. Bu tür kan pıhtılarının oluşma riski majör cerrahiden sonra da artar, çünkü kanın pıhtılaşma kabiliyeti vücut kan kaybını durdurmaya ve ameliyat sırasında hasar gören kan damarlarını iyileştirmeye çalıştığında artar.
Ameliyat olan herkeste kan pıhtısı oluşmasa da, bu durum etkilenen kişi için ciddi hale gelebilir. Bu nedenle, bu kan pıhtılarının oluşmasını tamamen önlemeye çalışmak gerçekten önemlidir.
VENÖZ TROMBOEMBOLİZM NASIL ÖNLENEBİLİR?
Hareketsiz oturmak, sigara içmek ve aşırı kilolu olmak, kan pıhtısı oluşması riskini artırabilecek faktörlerden bazılarıdır. Kan pıhtısı riski aşağıdaki şekillerde azaltılabilir:
Bacak ve ayak hareketleri: Fizyoterapist size ameliyattan sonra uygulamanız gereken bir egzersiz programı verecektir. Ayak ve bacak kaslarını çalıştırarak, derin venlerde normal kan akışını sürdürmeye yardımcı olursunuz. Ayaklarınızı olabildiğince sık olarak esnetin ve bükün. Yapabiliyorsanız, ayağa kalkmak ve ayak parmaklarınızdan destek alarak vücudunuzu itme hareketi yapmak en iyisidir.
Kilo: Aşırı kiloluysanız, kilo vermeniz olumlu bir etki sağlayacaktır.
Tütün: Sigara içmekten kaçının.
Kan pıhtısı inhibitörleri (antikoagülanlar): Bu ilaçlar kanın pıhtılaşma yeteneğini azaltır, böylece kan pıhtısı riski azalır. Bazı maddeler enjeksiyon yoluyla verilirken, diğerleri tablet veya kapsül olarak alınır.
Doktorunuz venöz tromboembolizm riskini azaltmak için bu önleyici önlemlerden bir veya daha fazlasını seçmiş olabilir. Kan pıhtısı riskini azaltmak için düşünmeniz gereken başka bir şey olup olmadığını bakım ekibinizle görüşün.
ELIQUIS® HAKKINDA
Doktorunuz size neden Eliquis® reçete etti?
Eliquis®, bir kalça veya diz protezi ameliyatından sonra kan pıhtılarının oluşmasını önlemek için yetişkin hastalarda kullanılır.
Eliquis®, aktif madde olan apiksaban içerir ve antikoagülanlar (kan pıhtısı inhibitörleri) adı verilen bir ilaç grubunda yer alır.
Eliquis®, kanın pıhtılaşmasına neden olan maddelerden birini bloke ederek kan pıhtılarının oluşmasını önlemeye yardımcı olur (faktör Xa).
Eliquis® nasıl alınmalıdır?
Eliquis® ilacını her zaman tam olarak doktorunuzun belirttiği şekilde almalısınız. Emin değilseniz doktorunuza veya eczacınıza danışın.
Kalça ve diz protezi ameliyatıyla bağlantılı olarak oluşan trombozun önleyici tedavisi kapsamında alınan Eliquis® için normal doz günde iki kez, örneğin sabah ve akşam olmak üzere 2,5 mg’lık tablettir. Tabletleri her gün aynı saatte almaya çalışın.
Eliquis® tableti bir bardak su ile yutmalısınız veya ezerek suyla karıştırabilirsiniz. Yemekle birlikte veya yemeksiz alabilirsiniz. Eliquis® tableti bir ilaç düzenleme kutusunda tutmak uygundur.
Eliquis® tedavisi ne kadar sürecek?
Tedavinin uzunluğu, geçirdiğiniz ameliyat türüne bağlıdır. Her zaman doktorun talimatlarına uyun. Doktorunuz size söylemedikçe ilacınızı almayı bırakmayın. Her zaman doktorunuza, diş hekiminize veya hemşirenize Eliquis®aldığınızı söyleyin.
SSS
Bir dozu unutursam ne yapmalıyım?
Bir Eliquis® dozunu almayı unutursanız, tableti hatırlar hatırlamaz alın. Ardından bir sonraki Eliquis® tableti her zamanki saatinde alın ve normal şekilde devam edin. Emin değilseniz doktorunuza veya eczacınıza sorun.
Çok fazla Eliquis® aldıysam, ne yapmalıyım?
Eliquis® ilacının reçete edilen dozundan daha fazlasını aldıysanız derhal doktorunuzla konuşun. İçerisinde tablet kalmamış olsa dahi, ilaç paketini doktora getirin. Tavsiye edilenden daha fazla Eliquis® alırsanız, yüksek kanama riski altında olabilirsiniz.
Eliquis® alırken hatırlanması gerekenler
Reçetesiz ilaçlar ve bitkisel ilaçlar (ör. sarı kantaron) dâhil olmak üzere başka ilaçlar alıyorsanız bunu doktorunuza söylemeyi unutmayın. Bazı ilaçlar ve takviyeler Eliquis® ilacının kan pıhtısını önleme etkisini engelleyebilir ve kanama riskini artırabilir veya ilacın daha az etkili olmasına neden olabilir. Eliquis® ilacını etkileyebilecek ilaçların tam bir listesini ilaç paketindeki bilgilendirme broşüründe bulabilirsiniz.
Hamileyseniz, emziriyorsanız veya karaciğer hastalığınız ya da kanama bozukluğunuz varsa Eliquis® almamalısınız. Bu nedenle, bunlardan herhangi birinin sizin için geçerli olup olmadığını lütfen doktorunuza bildirin.
OLASI YAN ETKİLER
Tüm ilaçlarda olduğu gibi, Eliquis® de yan etkilere neden olabilir.
Yan etkiler hakkında daha fazla bilgiyi ilaç ambalajında bulunan bilgilendirme broşüründe bulabilirsiniz.
Eliquis® ve diğer kan pıhtısını önleyen ilaçlar, acil tıbbi müdahale gerektirecek ciddiyette olabilecek olanlar dâhil olmak üzere kanama riskini artırır.
Oluşan diğer yan etkiler morarma, idrarda kan (pembe veya kırmızı renk vermesi) veya burun kanamalarıdır. Bulantı da meydana gelebilir. Beklenmedik bir kanama meydana gelirse, doktorunuz veya hemşireniz ile iletişime geçmelisiniz.
İyileşmenizde iyi şanslar!
NOTLAR
Eliquis®, antikoagülan (kan sulandırıcılar) adı verilen bir ilaç grubundandır. Bu ilaç, kanın pıhtılaşması için önemli bir bileşen olan faktör Xa’yı bloke ederek kan pıhtılarının oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Eliquis® içindeki etken maddeye apiksaban adı verilir. Eliquis®, 2,5 ve 5 mg’lık dozlarda film kaplı tabletler halinde sunulur. Eliquis® yetişkinler için şu amaçlarla kullanılır: 1. Kalça veya diz eklemi ameliyatından sonra kan pıhtılarının (derin ven trombozu, DVT) oluşmasını önlemek. 2. Düzensiz bir kalp ritmi (atriyal fibrilasyon) ve en az bir risk faktörü daha olan hastalarda kalpte kan pıhtılarının oluşmasını önlemek. Kan pıhtıları serbest kalabilir ve beyne taşınıp inmeye ve diğer organlara taşındığında ise bu organlara normal kan akışının önlenmesine sebep olabilir. 3. Bacak damarlarında (derin ven trombozu) ve akciğerdeki kan damarlarında (pulmoner embolizm) oluşan kan pıhtılarını tedavi etmek ve bacaklardaki ve/veya akciğerlerdeki kan damarlarında yeniden oluşmasını önlemek. Eliquis® ilacını şu durumlarda kullanmayın: Apiksaban veya bu ilacın içeriğindeki başka herhangi bir maddeye alerjiniz varsa veya devam eden kanamanız varsa, vücudunuzda bir organda şiddetli kanama riskini artıran bir hastalığınız varsa (midede veya bağırsakta devam eden veya yakın zamanda ortaya çıkan ülserler, beyinde yakın zamanda meydana gelen kanama), artmış kanama (hepatik koagülopati) riskine yol açan bir karaciğer hastalığınız varsa; pıhtılaşma önleyici tedaviyi değiştirmeniz veya bir venöz veya arteriyel kateteriniz olması ve onu açık tutmak için heparin almanız veya düzensiz kalp ritmini (aritmi) tedavi etmek için damara bir tüp yerleştirilmesi (kateter ablasyonu) dışında kan pıhtılarını önlemek için ilaç alıyorsanız (ör. varfarin, rivaroksaban, dabigatran veya heparin). Bu ilacı almadan önce doktorunuzla, eczacınızla veya hemşirenizle konuşun: Ciddi bir böbrek hastalığınız varsa veya diyalize giriyorsanız, karaciğerinizle ilgili bir sorun varsa veya daha önce karaciğer sorunları yaşadıysanız, yapay kalp kapakçığınız varsa veya anti-fosfolipid sendromu (kan pıhtısı oluşma riskini artıran bir bağışıklık sistemi bozukluğu) adı verilen bir hastalığınız olduğunu biliyorsanız. Eliquis® hakkında kapsamlı bilgi için paketle birlikte gelen bilgilendirme broşürünü dikkatlice okuyun (ayrıca bkz. www.fass.se).
Bristol Myers Squibb, 08-704 71 00. Pfizer AB, 08-550 52 000.
4. Sürüm
432SE2100916-01, 432SE2008250 PP-ELI-SWE-1621 EKİM 2020