جلوگیری از لخته شدن خون پس از جراحی تعویض مفصل ران یا زانو
این کتابچه حاوی اطلاعاتی برای کسانی است که پس از جراحی تعویض مفصل ران یا زانو
برای آنها ®ELIQUIS (آپیکسابان) تجویز شده است
اطلاعات مندرج در جزوه اطلاعات بیمار را به‌دقت مطالعه کنید
برای کسب اطلاعات بیشتر به این آدرس مراجعه کنید:
www.1177.se
www.eliquispatient.se
شما به این دلیل این کتابچه را دریافت کرده‌اید که پزشک برای جلوگیری از لخته شدن خون پس از جراحی تعویض مفصل ران یا زانو، ®ELIQUIS را برایتان تجویز کرده است.
®ELIQUIS با جلوگیری از تشکیل شدن لخته‌های خون نقش مهمی در بهبود شما بازی می‌کند. این کتابچه نحوه کار آن را توضیح داده و در طی این دوره برخی ابزارهای کمکی را در اختیارتان قرار می‌دهد. همچنین باید بروشور اطلاعات موجود در بسته دارو را بخوانید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر به این آدرس مراجعه کنید: www.fass.se. شما می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد درمان با ®ELIQUIS، توصیه عملی و مطالب اطلاع‌رسانی را در این آدرس مشاهده کنید: www.eliquispatient.se.
لخته خون (ترومبوز) 1. رگ 2.
ترومبوآمبولی وریدی چیست؟
کلمه “وریدی” چیزی مربوط به رگ‌ها را نشان می‌دهد (رگهای خونی که خون را به قلب برمی‌گردانند). ترومبوز زمانی اتفاق می‌افتد که رگ خونی که خون را در بدن انتقال می‌دهد، توسط لخته خون مسدود شود. اگر لخته خون از محلی که تشکیل شده جدا شود و همراه با جریان خون به جای دیگری از بدن که رگ خونی باریکتری دارد برود و در آنجا گیر کند، به آن آمبولی می‌گویند.
ترومبوز عمقی ورید (DVT) لخته خونی است که در رگهای عمیق پاها که از عضلات ساق پا و ران عبور می‌کنند، تشکیل می‌شود.
ترومبوز عمقی ورید می‌تواند جریان خون ورید را به‌طور کامل یا جزئی مسدود نموده و علائمی مانند درد، حساسیت و تورم ساق پا ایجاد کند. گاهی اوقات ساق پا گرم و قرمز می‌شود، در موارد دیگر هیچ علائمی مشاهده نمی‌شود و تا زمان بروز عارضه‌ای مانند آمبولی ریوی (لخته شدن خون در ریه)، DVT تشخیص داده نمی‌شود.
علائم شایع وجود لخته خون در پا:
ساق پا متورم و گرم شده، گاهی اوقات نیز قرمز یا بی‌رنگ می‌شود
ممکن است احساس سنگینی در پا وجود داشته باشد
پا درد می‌کند، به‌خصوص در هنگام راه رفتن و استفاده از عضله ساق پا
اگر ساق پا را فشار دهید، درد می‌گیرد و دچار گرفتگی است
ممکن است رگهای خونی سطحی پا راحت‌تر قابل مشاهده و دردناک باشند
تب خفیف
حتماً باید برای لخته خون خود درمان دریافت کنید، زیرا در غیر این صورت ممکن است از جای خود خارج و به ریه‌ها منتقل شود و در نتیجه منجر به مشکل در تنفس گردد.
در آمبولی ریوی، بخشی از لخته خون از ترومبوز عمقی ورید آزاد و به رگهای باریک‌تر ریه منتقل می‌شود و در آنجا گیر می‌کند. این مسئله باعث می‌شود جریان خون در بخشی از ریه مسدود گردد. علائم آمبولی ریوی درد قفسه سینه، زجر تنفسی، سرفه یا احساس سوزن سوزن شدن در کنار سینه در هنگام تنفس است. اگر چنین علائمی را تجربه کردید، باید فوراً با یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی تماس بگیرید.
ترومبوآمبولی وریدی (VTE) اصطلاحی است که هم ترومبوز عمقی ورید و هم آمبولی ریوی را شامل می‌شود.
لخته‌های خونی که در وریدهای پا یا لگن ایجاد می‌شوند، ممکن است از جای خود خارج شده و با خون منتقل شوند و سپس در ریه‌ها گیر کنند. زجر تنفسی، سرفه یا احساس سوزن سوزن شدن ناگهانی در کنار قفسه سینه در هنگام تنفس ممکن است نشانگر این باشد که لخته خون با مسیر خون به ریه‌ها رسیده و در آنجا گیر کرده است.
علت ترومبوآمبولی وریدی چیست؟
انعقاد خون روندی طبیعی است که خونریزی را متوقف می‌کند. حرکت عضلات پا باعث کمک به برگشت خون از طریق رگهای عمقی پا به قلب می‌شود و به این ترتیب جریان خون طبیعی حفظ می‌گردد. اگر خون در وریدها کندتر حرکت کند، ممکن است لخته شده و لخته‌های خون را ایجاد کند. این اتفاق بیشتر در دوره‌های کاهش تحرک، مانند در حین و بعد از عمل جراحی رخ می‌دهد. خطر دچار شدن به این قبیل لخته‌های خونی پس از عمل جراحی سنگین نیز افزایش می‌یابد، زیرا وقتی بدن سعی می‌کند مانع از دست رفتن خون و التیام رگهای خونی آسیب دیده در هنگام جراحی شود، توانایی لخته شدن خون نیز افزایش می‌یابد.
اگرچه تمام کسانی که عمل جراحی انجام می‌دهند دچار لخته خون نمی‌شوند، اما این وضعیت می‌تواند برای فرد مبتلا به آن وخیم باشد. به همین دلیل بسیار مهم است که سعی کنید از تشکیل این لخته‌های خون جلوگیری کنید.
چگونه می‌توان از ترومبوآمبولی وریدی جلوگیری کرد؟
بی‌حرکت نشستن، سیگار کشیدن و اضافه وزن از جمله عواملی است که می‌تواند خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد. خطر لخته شدن خون را می‌توان به روش‌های زیر کاهش داد:
انجام حرکات پا: فیزیوتراپیست به شما یک برنامه ورزشی می‌دهد که باید بعد از عمل جراحی آن را انجام دهید. با ورزش دادن عضلات پا، به حفظ جریان خون طبیعی در رگهای عمقی خود کمک می‌کنید. هر قدر که می‌توانید پاهای خود را کشیده و خم کنید. اگر توانایی دارید، بایستید و انگشتان پایتان را به سمت بالا نگهدارید.
وزن: اگر اضافه وزن دارید، بهتر است وزن خود را کاهش دهید.
توتون و تنباکو: از سیگار کشیدن خودداری کنید.
مهارکننده‌های لخته خون (داروهای ضدانعقاد خون): این داروها توانایی لخته شدن خون را کاهش می‌دهند تا خطر تشکیل لخته در خون کاهش یابد. برخی از داروها به صورت تزریقی هستند، در حالی که برخی دیگر به صورت قرص یا کپسول مصرف می‌شوند.
ممکن است پزشکتان یک یا چند مورد از این اقدامات پیشگیرانه را برای کاهش خطر ترومبوآمبولی وریدی انتخاب کرده باشد. اگر مورد دیگری وجود دارد که باید برای کاهش خطر لخته شدن خون در موردش فکر کنید، با تیم مراقبت خود مشورت نمایید.
درباره ®ELIQUIS
چرا پزشکتان ®ELIQUIS را برای شما تجویز کرده است؟
®Eliquis در بیماران بزرگسال برای جلوگیری از تشکیل لخته خون پس از جراحی تعویض مفصل ران یا زانو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
®Eliquis حاوی ماده فعال آپیکسابان بوده و متعلق به گروهی از داروها به نام داروهای ضدانعقاد خون (مهارکننده‌های لخته خون) است.
®Eliquis با انسداد یکی از موادی که باعث لخته شدن خون می‌شود (یعنی فاکتور Xa) از تشکیل لخته‌های خون جلوگیری می‌کند.
®ELIQUIS باید چطور مصرف شود؟
همیشه باید ®ELIQUIS را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر مطمئن نیستید با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
جهت درمان پیشگیرانه ترومبوز در ارتباط با جراحی تعویض مفصل ران و زانو، دوز معمول ®ELIQUIS یک قرص 2.5 میلی‌گرمی دو بار در روز است، به عنوان مثال یکی در صبح و دیگری در شب. سعی کنید قرص‌ها را هر روز در ساعت مشخصی مصرف کنید.
باید قرص ®ELIQUIS را با یک لیوان آب ببلعید، یا می‌توانید آن را خرد کرده و با آب مخلوط کنید. می‌توانید آنها را با غذا یا بدون غذا بخورید. اشکالی ندارد قرص ®ELIQUIS را در یک جعبه مرتب‌سازی قرص‌ها نگهداری کرد.
درمان ®ELIQUIS چه مدت طول می‌کشد؟
طول دوره درمان به نوع عمل جراحی که انجام داده‌اید بستگی دارد. همیشه دستورالعمل‌های پزشکتان را رعایت کنید. مصرف دارویتان را متوقف نکنید مگر اینکه پزشکتان گفته باشد چنین کاری را انجام دهید. همیشه به پزشک، دندانپزشک یا پرستار خود بگویید که ®ELIQUIS مصرف می‌کنید.
سؤالات متداول
اگر دوزی را فراموش کردم، باید چکار کنم؟
اگر مصرف دوز ®ELIQUIS را فراموش کردید، به محض یادآوری قرص را مصرف کنید. سپس قرص ®ELIQUIS بعدی را در زمان معمول مصرف نموده و به مصرف عادی آن ادامه بدهید. اگر مطمئن نیستید، از پزشک یا داروساز خود سؤال بپرسید.
اگر ®ELIQUIS را بیش از حد مصرف کرده باشم، باید چه کاری انجام دهم؟
اگر ®ELIQUIS را بیش از دوز تجویزی مصرف کرده‌اید، بلافاصله با پزشکتان صحبت کنید. بسته دارو را نزد پزشک ببرید، حتی اگر قرصی در آن باقی نمانده است. اگر ®ELIQUIS را بیش از حد توصیه شده مصرف کرده باشید، در معرض خطر خونریزی قرار دارید.
مواردی که باید در هنگام مصرف ®ELIQUIS به یاد داشت
اگر داروی دیگری از جمله داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی (نظیر مخمر سنت جان) مصرف می‌کنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است برخی از داروها و مکمل‌ها در تأثیر جلوگیری از انعقاد خون ®ELIQUIS اختلال ایجاد کرده، یا خطر خونریزی را افزایش دهند و یا باعث کاهش اثربخشی دارو شوند. می‌توانید فهرست کاملی از داروهایی که ممکن است بر ®ELIQUIS تأثیر بگذارند را در بروشور اطلاعات موجود در بسته دارو مشاهده کنید.
اگر باردار هستید، شیردهی نموده یا بیماری کبدی یا اختلال خونریزی دارید، نباید ®ELIQUIS مصرف کنید. بنابراین، اگر هریک از موارد در مورد شما مصداق دارد، لطفاً به پزشکتان بگویید.
عوارض جانبی احتمالی
®ELIQUIS نیز مانند تمام داروها می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند.
می‌توانید در بروشور اطلاعات که به همراه بسته دارو ارائه می‌شود، اطلاعات بیشتری درباره عوارض جانبی کسب کنید.
®ELIQUIS و همچنین سایر داروهای مهارکننده لخته خون، خطر خونریزی را افزایش می‌دهند و ممکن است باعث خطراتی شوند که نیاز به مراقبت فوری پزشکی داشته باشند.
سایر عوارض جانبی عبارتند از: کبودی، وجود خون در ادرار (که باعث تبدیل رنگ آن به صورتی یا قرمز می‌شود) یا خونریزی از بینی. تهوع نیز ممکن است رخ دهد. اگر خونریزی غیرمنتظره‌ای رخ داد، باید با پزشک یا پرستار خود تماس بگیرید.
با آرزوی موفقیت در توانبخشی شما!
یادداشت‌ها
®ELIQUIS به گروهی از داروها موسوم به داروهای ضدانعقاد (رقیق کننده خون) تعلق دارد. این دارو با مسدود کردن فاکتور Xa که یک جزء مهم در لخته شدن خون است، از تشکیل لخته‌های خون جلوگیری می‌کند. ماده فعال موجود در ®ELIQUIS، آپیکسابان نام دارد. ®ELIQUIS به صورت قرص‌های روکش‌دار 2.5 میلی‌گرمی و 5 میلی‌گرمی در دسترس است. ®ELIQUIS برای بزرگسالان استفاده می‌شود : 1. به منظور جلوگیری از تشکیل لخته خون (ترومبوز عمقی ورید، DVT) پس از جراحی مفصل ران یا زانو. 2. به منظور جلوگیری از تشکیل لخته خون در قلب بیمارانی که ریتم قلب نامنظم (فیبریلاسیون دهلیزی) و حداقل یک عامل خطرآفرین دیگر دارند. لخته‌های خون ممکن است شل شده و با انتقال به مغز باعث سکته مغزی شوند یا به سایر اندام‌ها منتقل شده و از جریان طبیعی خون در این اندام‌ها جلوگیری کنند. 3. برای درمان لخته خون در رگهای پا (ترومبوز عمقی ورید) و رگهای خونی ریه (آمبولی ریوی) و جلوگیری از عود کردن لخته خون در رگهای خونی پاها و/یا ریه‌ها. در این موارد، ®ELIQUIS را مصرف نکنید: به آپیکسابان یا سایر مواد موجود در این دارو حساسیت دارید، دچار خونریزی مداوم هستید، در عضوی از بدن خود بیماری‌ای دارید که خطر خونریزی شدید را افزایش می‌دهد (مانند وجود زخم‌های فعلی یا قبلی در معده یا روده، خونریزی اخیر در مغز)، بیماری کبدی دارید که منجر به افزایش خطر خونریزی می‌شود (انعقاد کبدی)، داروهایی را برای جلوگیری از لخته شدن خون مصرف می‌کنید (مانند وارفارین، ریواروکسابان، دابیگاتران یا هپارین)، بجز در هنگام تغییر درمان ضدانعقاد خون، یا وقتی کاتتر وریدی یا شریانی دارید و هپارین را برای باز نگهداشتن آن دریافت می‌کنید، یا اگر لوله‌ای برای جلوگیری از ریتم نامنظم قلب (آریتمی) به داخل وریدتان وارد شده است (آبلاسیون کاتتر). در موارد زیر قبل از مصرف این دارو با پزشک، داروساز یا پرستار خود صحبت کنید: اگر بیماری کلیوی جدی دارید یا دیالیز می‌کنید، اگر کبدتان مشکلی دارد یا قبلاً کبدتان مشکل داشته است، اگر دریچه قلب مصنوعی داشته یا اگر می‌دانید که بیماری به نام سندرم آنتی‌فسفولیپید دارید (اختلالی در سیستم ایمنی بدن که خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد). برای کسب اطلاعات کامل در مورد ®ELIQUIS، بروشور همراه با بسته دارو را مطالعه کنید (به www.fass.se) نیز مراجعه نمایید).
Bristol Myers Squibb, 08-704 71 00. Pfizer AB, 08-550 52 000.
نسخه 4
432SE2100916-01, 432SE2008250 PP-ELI-SWE-1621 اکتبر 2020